Vaccinaties zijn één van de meest effectieve manieren om honden en katten gezond te houden en ernstige ziekten te voorkomen. Toch zijn er ook in Nederland huisdiereigenaren die aarzelen of besluiten bepaalde vaccinaties over te slaan. Deze vaccinatie-twijfel is niet nieuw, maar blijft een actueel onderwerp dat directe impact kan hebben op de gezondheid van dieren én mensen.

Vaccinatie-twijfel bij huisdieren: wat is het en waarom komt het voor?

Recent onderzoek door Matt Motta, PhD, Gabriella Motta, VMD, en Dominik Stecula, PhD laat zien dat twijfel over vaccineren bij huisdieren vaak gelinkt is aan dezelfde zorgen als bij menselijke vaccins. In hun studie wordt een duidelijke verbinding gelegd tussen bezorgdheid over menselijke vaccinaties, de nasleep van de Covid-19-pandemie en beslissingen over vaccinaties voor huisdieren (Motta et al., 2024).

Dit betekent dat dierenartsen te maken krijgen met overtuigingen die niet alleen op diergeneeskunde zijn gebaseerd, maar ook op bredere maatschappelijke trends.

Vier belangrijke oorzaken van twijfel over vaccineren

  • Persoonlijke overtuigingen en ervaringen: Negatieve ervaringen met vaccins – bij het eigen dier of via verhalen van anderen – kunnen zwaar meewegen. Bijvoorbeeld een fokker die twintig jaar geleden een slechte ervaring had en sindsdien adviseert om een bepaald vaccin te vermijden.

  • Invloed van (sociale) media en omgeving: Huisdiereigenaren krijgen informatie via vrienden, fokkers, trimsalons, online forums en social media. Niet alle adviezen zijn gebaseerd op actuele of wetenschappelijke kennis. Zie ook de informatie van het RIVM over vaccinatie.

  • Succes van vaccinatiecampagnes: Doordat ziekten als parvo en kattenziekte in Nederland zeldzaam zijn en rabiës officieel niet voorkomt, kan het risico klein lijken. Hierdoor kan de afweging ontstaan: “De kans dat mijn dier ziek wordt, is kleiner dan de kans op bijwerkingen.”

  • Angst voor over-vaccinatie: Sommige eigenaren vinden het aantal vaccins in één keer te veel of twijfelen of alle vaccins wel nodig zijn.

De risico’s van niet-vaccineren voor dier en mens

Het overslaan of uitstellen van vaccinaties kan ernstige gevolgen hebben:

  • Terugkeer van ziekte-uitbraken – zoals recente uitbraken van kattenziekte (panleukopenie) in Duitsland en Oost-Europa.

  • Risico voor volksgezondheid – hoewel rabiës in Nederland niet voorkomt, kan het via importdieren of wilde dieren weer binnenkomen.

  • Kwetsbare dieren – jonge, oude of zieke dieren zijn extra gevoelig voor infecties.

Effectief communiceren met terughoudende klanten

Het belangrijkste is om open, nieuwsgierig en zonder oordeel te blijven. Achter de twijfel zit meestal zorg om het welzijn van het dier.

Praktische tips voor het gesprek:

  • Luister eerst, leg daarna uit – vraag naar de specifieke zorgen van de eigenaar.

  • Maak onderscheid tussen kern- en niet-kernvaccins – leg uit wat écht noodzakelijk is en wat optioneel is, afhankelijk van levensstijl en risico.

  • Bied maatwerk – stel een gespreid schema voor als het aantal vaccins per keer een probleem is.

  • Gebruik concrete voorbeelden – deel recente uitbraken of praktijkvoorbeelden.

  • Bespreek risico’s eerlijk – wees transparant over zowel de kans op bijwerkingen als het daadwerkelijke risico van de ziekte.

Preventieve diergezondheidszorg: meer dan alleen prikken

Goede voorlichting is de sleutel. Wanneer eigenaren begrijpen waarom en wanneer een vaccin belangrijk is, neemt twijfel vaak af. Deze gesprekken hoeven niet altijd aan de balie of in de spreekkamer plaats te vinden – digitale middelen maken het makkelijker om informatie op het juiste moment te geven.

PetCards: krachtige ondersteuning bij vaccinatievoorlichting

Met PetCards kunnen dierenartspraktijken preventieve zorg, zoals vaccinaties, helder en persoonlijk communiceren met huisdiereigenaren:

  • Automatische herinneringen voor vaccinatie-afspraken

  • Betrouwbare informatie over elk vaccin, afgestemd op het huisdier

  • Eenvoudige uitleg over risico’s en voordelen in begrijpelijke taal

  • Opvolging op afstand via berichten en zorgpaden

Zo ontvangt de eigenaar de juiste informatie precies op het moment dat die nodig is, zonder extra tijd aan de balie. Dat maakt vaccinatievoorlichting niet alleen effectiever, maar ook efficiënter voor het hele team.

Samen werken aan gezonde huisdieren én tevreden klanten

Vaccinatie-twijfel verdwijnt niet vanzelf. Door proactief, persoonlijk en feitelijk te communiceren, versterk je het vertrouwen van klanten en bescherm je de gezondheid van dieren én mensen. Met PetCards heb je als praktijk een krachtig hulpmiddel om vaccinatievoorlichting efficiënt en effectief te maken.

Meer weten over PetCards? 

Klik hier